بیماری لوپوس چیست؟

لوپوس یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به بافت‌ها و اندام‌های خود حمله می‌کند. التهاب ناشی از لوپوس می‌تواند بر بسیاری از سیستم‌های مختلف بدن مانند مفاصل، پوست، کلیه‌ها، سلول‌های خونی، مغز، قلب و ریه تأثیر بگذارد. تشخیص لوپوس می‌تواند دشوار باشد؛ چراکه علائم و نشانه‌های آن مشابه بیماری‌های دیگری است؛ اما علامتی که لوپوس را از دیگر بیماری‌ها متمایز می‌کند، لکه‌ای شبیه بال پروانه در صورت که بر روی هر دو گونه ایجاد می‌شود که در بسیاری از موارد لوپوس رخ می‌دهد. برخی افراد از بدو تولد مستعد ابتلا به لوپوس هستند که توسط عفونت، برخی داروها یا حتی نور خورشید تظاهر پیدا می‌کند. در واقع هیچ درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد. هدف از درمان، تسکین علائم و محافظت از اندام‌ها با کاهش التهاب در بدن است.

علت بیماری لوپوس

• عوامل محیطی: محرک‌هایی مانند اشعه، ویروس‌ها، مصرف دارو، استرس‌های فیزیکی و روانی، تروما و آسیب.
• نور خورشید: تماس با نور خورشید می‌تواند در بروز ضایعات لوپوس یا تحریک واکنش‌های داخلی در افراد حساس و مستعد دخیل باشد.
• عفونت‌ها: ابتلا به برخی عفونت‌ها می‌تواند باعث تحریک یا بروز بیماری در برخی افراد شود.
• عوامل ژنتیکی: بروز این بیماری با ژن خاصی در ارتباط نیست؛ اما معمولاً بیماران مبتلا به لوپوس، افرادی را در اعضای خانواده خود دارند که مبتلا به دیگر بیماری‌های خود ایمنی باشند.
• مصرف داروها: مصرف برخی داروهای فشار خون، داروهای صرع و آنتی بیوتیک‌ها می‌توانند بیماری لوپوس را تحریک کنند. معمولاً زمانی که مصرف این قبیل داروها قطع می‌شود، علائم بیماری بهبود می‌یابد و به ندرت پیش می‌آید که علائم، بعد از قطع مصرف دارو ادامه پیدا کند.
• جنسیت و هورمون‌ها: بیماری لوپوس اریتماتوزیس، در خانم‌ها بیشتر از آقایان شایع است. خانم ‌ها در دوران بارداری و سیکل قاعدگی، علائم شدیدتری را تجربه خواهند کرد و پزشکان معتقدند که هورمون استروژن زنانه، نقش مهمی را در بروز این بیماری ایفا می‌کند. با این حال، اثبات این مورد به تحقیقات بیشتری نیاز دارد.

علائم بیماری لوپوس

• دردهای عضلانی
• ریزش مو (آلوپسی)
• آرتروز
• زخم‌های دهان و بینی
• بثورات صورت (بثورات پروانه ای)
• حساسیت غیرمعمول به نور خورشید (حساسیت به نور)
• خستگی یا احساس خستگی
• تب درجه پایین
• از دست دادن اشتها
• درد مفاصل
• درد قفسه سینه ناشی از التهاب آستری که ریه‌ها را احاطه می‌کند (پلورزی) و قلب (پریکاردیت)
• گردش خون ضعیف به انگشتان دست و پا با قرار گرفتن در معرض سرما (پدیده یا بیماری رینود)

انواع بیماری لوپوس

چندین نوع مختلف لوپوس وجود دارد. لوپوس اریتماتوز سیستمیک شایع ترین آنها است. انواع دیگر لوپوس عبارتند از:

• لوپوس اریتماتوز پوستی: این نوع لوپوس پوست را تحت تأثیر قرار می‌دهد. افراد مبتلا به لوپوس اریتماتوز پوستی ممکن است مشکلات پوستی مانند حساسیت به نور خورشید و بثورات پوستی را تجربه کنند. ریزش مو نیز می‌تواند یکی از علائم این بیماری باشد.
• لوپوس ناشی از دارو: این موارد لوپوس ناشی از داروهای خاصی است. افراد مبتلا به لوپوس ناشی از دارو ممکن است علائم مشابه لوپوس اریتماتوز سیستمیک را داشته باشند؛ اما معمولاً موقتی است. اغلب این نوع لوپوس پس از قطع دارویی که باعث ایجاد آن می‌شود، از بین می‌رود.
• لوپوس نوزادان: یک نوع نادر از لوپوس، لوپوس نوزادی است. این یک بیماری است که در نوزادان در هنگام تولد یافت می‌شود. کودکانی که با لوپوس نوزادی متولد می‌شوند دارای آنتی بادی‌هایی هستند که از مادرشان به آنها منتقل شده است (مادر ممکن است در زمان بارداری مبتلا به لوپوس بوده است یا ممکن است بعداً در زندگی دچار این بیماری شوند). هر نوزادی که از مادر مبتلا به لوپوس متولد می‌شود به این بیماری مبتلا نخواهد شد.

تشخیص لوپوس

تشخیص لوپوس اریتماتوزیس کمی دشوار به نظر می‌رسد، آن هم به این دلیل که علائم از فردی به فرد دیگر متغیر است. علائم و نشانه‌های بیماری به مرور زمان تغییر می‌کند و می‌تواند مشابه با علائم دیگر بیماری‌ها باشد. تست واحدی برای تشخیص این بیماری وجود ندارد و ترکیبی از آزمایش خون و ادرار، بررسی علائم و یافته‌های بالینی می‌تواند در تشخیص قطعی بیماری مؤثر باشد.

تست‌های آزمایشگاهی:

• شمارش گلبول‌های خون (RBC): این تست، تعداد گلبول‌های قرمز، سفید و پلاکت‌ها و هم چنین هموگلوبین و پروتئین موجود در گلبول‌های قرمز را اندازه گیری می‌کند. نتایج این تست وجود آنمی (کم خونی) را که عمدتاً در افراد مبتلا به لوپوس اتفاق می‌افتد، نشان می‌دهد و پایین بودن تعداد گلبول‌های سفید یا پلاکت‌ها نیز از جمله مواردی است در تست این افراد مشاهده می‌شود.
• میزان رسوب گلبول‌های قرمز (ESR): آزمایش خونی که میزان رسوب گلبول‌های قرمز در بازه زمانی یک ساعت را نشان می‌دهد و هر چه سرعت رسوب گذاری بیشتر از حالت طبیعی باشد، نشانه‌ای است از یک بیماری سیستمیک مانند لوپوس اریتماتوزیس. این تست معمولاً زمانی انجام می‌شود که احتمال ابتلا به لوپوس، عفونت، دیگر شرایط التهابی یا سرطان وجود داشته باشد.
• بررسی عملکرد کلیه و کبد: آزمایش خون می‌تواند نحوه عملکرد کلیه‌ها و کبد را نشان دهد و از آنجایی که بیماری لوپوس، کبد و کلیه‌ها را درگیر می‌کند، نیاز است که عملکرد این دو ارگان بررسی شود.
• آزمایش ادرار: بررسی نمونه ادرار، بالا رفتن سطح پروتئین یا گلبول‌های قرمز خون در ادرار که نشانه‌ای است از درگیری کلیه‌ها در بیماری لوپوس را نشان می‌دهد.

تست‌های تصویربرداری:

در صورتی که پزشک احتمال درگیری ریه‌ها و قلب را بدهد، تست‌های تصویربرداری زیر انجام خواهد شد.

• اشعه ایکس از قفسه سینه: تصویربرداری از قفسه سینه، هر گونه التهاب یا تجمع مایع در ریه‌ها را نشان می‌دهد.
• اکوکاردیوگرافی: این تست که با استفاده از امواج صوتی انجام می‌شود، تصاویر واقعی از ضربان قلب و همچنین هر گونه مشکل در دریچه‌های قلب را نشان می‌دهد.

آیا بیماری لوپوس خطرناک است؟

عوارض مختلفی وجود دارد که مربوط به لوپوس است که ناشی از التهاب بیماری هستند. عوارض احتمالی لوپوس می‌تواند شامل مشکلات زیر باشد:

• کلیه‌ها: التهاب ناشی از لوپوس می‌تواند باعث آسیب به کلیه و حتی نارسایی شود.
• خون یا رگ‌های خونی: رگ‌های خونی به دلیل لوپوس ممکن است ملتهب شوند که به آن واسکولیت گفته می‌شود. علاوه بر این لوپوس می‌تواند منجر به مشکلات خونریزی یا لخته شدن خون شود.
• قلب: لوپوس همچنین می‌تواند منجر به التهاب قلب و بافت‌های اطراف شود. همچنین فرد را در معرض خطر بیشتری برای بیماری های قلبی، حمله قلبی یا سکته مغزی قرار می‌دهد.
• ریه‌ها: التهاب ریه‌ها به دلیل لوپوس می‌تواند منجر به تنفس دردناک شود.
• سیستم عصبی: هنگامی که لوپوس روی مغز تأثیر بگذارد، احتمال بروز دوره‌هایی از سرگیجه، سردرد یا حتی تشنج وجود دارد.

افراد مبتلا به لوپوس نیز مستعد ابتلا به عفونت هستند. دلیل این امر در حقیقت این واقعیت است که بسیاری از داروهایی که برای درمان لوپوس استفاده می‌شود سیستم ایمنی بدن را تضعیف یا سرکوب می‌کند.

درمان بیماری لوپوس چیست؟

بسیاری از افراد دارای علائم خفیف، ممکن است به هیچ درمانی نیاز نداشته باشند یا فقط دوره‌های متناوب داروهای ضد التهاب برایشان کافی باشد. کسانی که علائم جدی‌تری دارند نظیر، آسیب ارگان‌های داخلی بدن، ممکن است به همراه داروهای دیگری که سیستم ایمنی بدن را سرکوب می‌کنند، به میزان بالایی از داروهای کورتیکواستروئیدها نیاز داشته باشند. داروهایی که برای درمان لوپوس استفاده می‌شود برای کاهش التهاب است. این داروها در دسته‌بندی‌های زیر است:

داروهای کورتونی ضد التهاب

این داروها به ‌منظورکاهش التهاب با دستور پزشک تجویز می‌شود. داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند:

• ایبوپروفن
• ناپروکسن
• و سولینداک از داروهای مورد استفاده هستند. در موارد شدیدتر بیماری ممکن است از داروهای شیمی‌درمانی برای کاهش علائم هم استفاده شود.

داروهای بیولوژیک

این داروها به‌صورت تزریق وریدی استفاده می‌شود.

• داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن

این داروها باعث کم شدن واکنش سیستم ایمنی بدن می‌شود، پس ممکن است حتی در مقابل عوامل بیماری‌زا هم واکنشی نشان ندهد و فرد به عفونت، آسیب‌های کبدی و سرطان مبتلا شود. چند نمونه از این داروها:

1. آزاتیوپرین
2. مایکوفنولات موفتیل
3. و متوتروکسات است.

• بیماری گال چیست و چه علائمی دارد؟
  تاریخ انتشار : 1401-06-05تاریخ بروز رسانی : 1401-06-16


• روشهای درمان میلیا یا کیست میلیوم
  تاریخ انتشار : 1402-02-04تاریخ بروز رسانی : 1402-02-14


• بیماری پروانه ای چیست؛ علائم بیماری پروانه ای (بیماری EB )
  تاریخ انتشار : 1403-02-21تاریخ بروز رسانی : 1403-02-29


• کراتوز پیلاریس یا پوست مرغی چیست؟
  تاریخ انتشار : 1402-08-21تاریخ بروز رسانی : 1402-08-28


• بیماری پوستی روزاسه؛ علل، علائم و نحوه درمان
  تاریخ انتشار : 1403-02-06تاریخ بروز رسانی : 1403-02-10